Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Berndes, Jacobus

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
Pastoor J Berndes.jpg

Jacobus Berndes was de derde pastoor van de Mattheüskerk in Azewijn. Hij werd geboren te Harlingen op 17 juli 1854 als zoon van Jacobus Berndes en Klara Drost.

Op 15 augustus 1879 werd hij in Utrecht tot priester gewijd door Mgr. A.I. Schaepman. Hij was daarna kapelaan in achtereenvolgens Zeist, Huissen, Almelo, Arnhem, Wageningen en Zwolle. Op 2 mei 1899 werd hij benoemd tot pastoor van de parochie Reutum en Haarle in de Twentse gemeente Tubbergen. In april 1904 was hij daar de drijvende kracht achter de oprichting van een muziekvereniging.

Het jaar daarop werd hij benoemd in Azewijn als opvolger van de overleden pastoor Hazelekke. Op 11 augustus 1905 kwam hij daar aan en werd, geheel tot zijn verrassing, plechtig ingehaald door een erewacht te paard, een stoet van fietsers, de schooljeugd, de Fanfare Sint Jozef en de Schutterij Wilhelmina. Er stonden erepoorten, de klokken luidden, de vlaggen wapperden en de vaandels werden gezwaaid. Omgeven door een stoet van bruidjes die een grote krans van groen en bloemen droegen, betrad de pastoor de feestelijk versierde kerk.

Berndes was de enige pastoor voor wie Azewijn slechts een tussenstation was. Al na tweeënhalf jaar werd hij met ingang van 28 februari 1908 benoemd tot pastoor van Wehl. Zijn opvolger was pastoor Overwijn.

De 37 kinderen die gedurende zijn pastoraat geboren waren, heeft hij op één na allemaal zelf gedoopt. Die ene uitzondering werd op 5 juli 1906 gedoopt door kapelaan Balk van de Sint Oswalduskerk in Zeddam.

Berndes bleef tot zijn dood pastoor van Wehl. Hij overleed aldaar op 2 maart 1915, zestig jaar oud.

De bewoners van de pastorie

Nr. Naam Geboorteplaats Geboortedatum Beroep Aangekomen op Aangekomen uit Vertrokken op Vertrokken naar
1 Jacobus Berndes Harlingen 17-07-1854 Pastoor 06-09-1905 Tubbergen 12-03-1908 Wehl
2 Elisabeth Bouwman Arnhem 14-06-1854 Meid 06-09-1905 Tubbergen 13-02-1908 Den Haag
3 Theodora Maria Menting Didam 20-06-1883 Meid 13-12-1905 Gendringen 26-06-1907 Utrecht
4 Gesina Bullinga Sappemeer 28-07-1870 Meid 28-09-1906 Delfzijl 25-09-1907 Vollenhove
5 Hermanna Maria Geertruida Cones Groningen 10-03-1868 Meid 27-07-1907 Amsterdam 12-03-1908 Wehl
6 Hendrika Martens Ambt Delden 30-09-1875 Meid 21-12-1907 Stad Delden 12-03-1908 Wehl

2. Elisabeth Bouwman (ook Bouman) kwam in september 1905 als dienstmeid met pastoor Berndes mee uit Tubbergen. In februari 1908, enkele maanden voor Berndes pastoor in Wehl werd, is zij naar Den Haag vertrokken. Zij bleef ongehuwd en overleed op 10 februari 1940 in Arnhem, 85 jaar oud. Verdere gegevens over haar levensloop ontbreken.
In het Berghse bevolkingsregister staat boven haar achternaam Bouwman de achternaam Teunissen geschreven. Haar moeder Jacoba Bouwman was bij haar geboorte in 1854 ongehuwd, maar op 21 januari 1857 trouwde zij met Gerardus Bernardus Teunissen. Elisabeth werd bij dit huwelijk gewettigd, maar zo te zien is zij de naam Bouwman blijven gebruiken. In haar overlijdensakte staat wel de achternaam Teunissen.

3. Theodora Maria Menting is op vele adressen dienstmeid geweest. Zij is ongehuwd gebleven en overleed op 3 september 1953 in haar geboorteplaats Didam, 70 jaar oud.

4. Gesina Bullinga ging in september 1907 van Azewijn naar de toenmalige gemeente Vollenhove in de Kop van Overijssel. Daar was zij pastoorsmeid bij pastoor Mulder in Oldemarkt tot ze in oktober 1915 werd uitgeschreven naar Aalten. Waarschijnlijk berust deze vermelding op een misverstand, want op 26 oktober 1915 trouwde zij in Groningen. Zij overleed aldaar op 31 december 1942, 72 jaar oud.

5. Hermanna Maria Geertruida Cones ging op 12 maart 1908 met pastoor Berndes mee naar Wehl. Over haar levensloop is niets naders gevonden.

6. Hendrika Martens ging op 12 maart 1908 met pastoor Berndes mee naar Wehl. Zij trouwde op 22 september 1911 in Wehl met Hendrikus Bernardus Reuling. Op 21 februari 1913 overleed zij in Wehl, 37 jaar oud.

Krantenknipsels

Notaris Nabbe verkocht vers hooi voor pastoor Berndes persoonlijk. Advertentie uit de Graafschapbode van 9 juni 1906.
Overlijdensbericht in Het Centrum: dagblad voor Utrecht en Nederland van 6 maart 1915
Bericht in Het Centrum: dagblad voor Utrecht en Nederland van 13 maart 1915


Bronnen