Brontekst bekijken van Huis Bergh

== Bouwgeschiedenis ==
[[Bestand:Huis_Bergh_s_Heerenberg.jpg|thumb|right|300px|'''Aanzicht vanuit het oosten (vanaf de [[Gravenwal, 's|'s Gravenwal)]]]]
[[Bestand:IMGP0160.JPG|thumb|right|300px|'''Aanzicht vanuit het westen]]
Kasteel '''Huis Bergh''' te [['s-Heerenberg]] is een van de grootste kastelen van Nederland en heeft een bouwgeschiedenis die teruggaat tot het begin van de 12e eeuw. In een moerassig gebied op de plek waar nu het kasteel staat, is toen waarschijnlijk een kunstmatige heuvel opgeworpen waarop een houten woontoren werd gebouwd. Later, rond [[1240]], werd deze houten constructie vervangen door een tufstenen toren. Resten van deze toren zijn nog te zien in een van de muren van de huidige hoofdburcht. Mogelijk was het [[Hendrik van den Bergh (vierde heer)|Hendrik van den Bergh]] die met deze tufstenen toren een begin heeft gemaakt met het stamslot van de heren en (sinds [[1486]]) graven [[Graven van den Bergh|Van den Bergh]]. Tot dan toe hadden de heren op de [[Motte Montferland]] gewoond.

Het kasteel heeft in de loop der eeuwen vele verbouwingen en uitbreidingen ondergaan. De belangrijkste thans nog bestaande delen dateren uit de 14e, 15e en 17e eeuw. In de beginfase van de [[Tachtigjarige Oorlog]], de tijd van [[Willem IV van den Bergh|graaf Willem IV]] en zijn vrouw [[Maria van Nassau]], heeft Huis Bergh veel te lijden gehad. Rond [[1600]] werd begonnen met de herbouw, waarbij het kasteel zijn huidige aanzien kreeg. De hoofdburcht kreeg een extra verdieping en werd aan de noordoostkant uitgebreid, waarmee de regelmatige achtkantige vorm verdween. Aan het eind van de 17e eeuw heeft [[Oswald III van den Bergh|graaf Oswald III]] het poortgebouw naar de hoofdburcht laten bouwen en nog een aantal verdere verfraaiingen laten aanbrengen.

== Twee grote branden ==
Op de voorburcht hebben meer gebouwen gestaan dan er nu nog zijn, maar de hoofdburcht is na het begin van de 18e eeuw niet meer wezenlijk veranderd. De veranderingen die het kasteel sindsdien nog heeft ondergaan, zijn aangebracht tijdens de herstelwerkzaamheden na de [[Brand|branden]] van [[1735]] en [[1939]].

Lees meer over deze branden op de pagina's:
*[[Brand Huis Bergh 1735]]
*[[Brand Huis Bergh 1939]]
<br clear=all/>
== Bewoningsgeschiedenis ==
Huis Bergh werd eeuwenlang bewoond door de heren en graven Van den Bergh. [[Frans Willem van Hohenzollern-Bergh|Graaf Frans Willem]] was de laatste die er echt gewoond heeft. Hij verhuisde na de brand van 1735 met zijn gezin naar het kasteel in [[Boxmeer]], dat toen [[Berghse bezittingen|Berghs bezit]] was. Na de herbouw van Huis Bergh was zijn moeder, [[Johanna Catharina Victoria van Montfort-Tettnang|vorstin-weduwe Johanna van Montfort]], waarschijnlijk het laatste lid van de grafelijke familie dat er nog gewoond heeft.

Met het overlijden van [[Johanna Josepha van Hohenzollern-Bergh]] in [[1787]] stierf het geslacht [[Graven Van den Bergh#Huis Hohenzollern-Bergh|Hohenzollern-Bergh]] uit en kwam Huis Bergh door vererving in het bezit van de vorsten van [[Graven Van den Bergh#Huis Hohenzollern-Sigmaringen|Hohenzollern-Sigmaringen]]. Slechts enkele van hen hebben Huis Bergh bezocht, maar geen van allen heeft er gewoond. In hun tijd is het kasteel voor meerdere doeleinden in gebruik geweest. 

Van [[1799]] tot [[1842]] was er [[Seminarie in 's-Heerenberg|een grootseminarie]] gevestigd. Nadien heeft Diderik Jacob Adrianus Albertus van Lawick van Pabst, een gepensioneerde legerkapitein, het kasteel tot [[1862]] als woning gehuurd.

Geleidelijk aan raakte Huis Bergh in verval. De redding kwam in [[1912]] toen [[Heek, Dr Jan Herman van|Jan Herman van Heek]] het kasteel met bijbehorend land en bezittingen kocht van [[Willem van Hohenzollern|Willem, vorst van Hohenzollern]] en laatste graaf van Bergh. Van Heek herstelde het kasteel in zijn oude glorie en bracht er een grote [[Kunstverzameling Huis Bergh|kunstverzameling]] bijeen. Helaas werd zijn werk tijdelijk tenietgedaan door de grote brand van 1939.

In [[1946]] droeg Van Heek zijn bezit over aan de [[Stichting Huis Bergh]].

In [[2012]] verscheen ter gelegenheid van de honderste verjaardag van de verkoop [[Het oude kasteel herleefde]].

== Eerdere verkoopplannen ==
De vorsten van Hohenzollern waren al lang voor 1912 van plan hun bezittingen in Nederland te verkopen. Zoals uit onderstaande krantenknipsels blijkt, had zich in [[1875]] een gegadigde gemeld, maar ging de verkoop niet door.

{|
|- valign=top
|[[Bestand:Verkoopkasteel 1875 wo 9 juni.JPG|400px|thumb|'''Uit de ''Nieuwe Amsterdamsche Courant'' van woensdag 9 juni [[1875]]]] 
|[[Bestand:Huis Bergh niet verkocht 18750618 AH.jpg|400px|thumb|'''Uit het ''Algemeen Handelsblad'' van 18 juni 1875]]
|}

== Afbeeldingen ==
Klik op onderstaande afbeeldingen voor een vergroting.
<gallery>
Bestand:'s-Heerenberg Abraham Zeeman 1730.jpg|<center>Abraham Zeeman, [[1730]]</center>
Bestand:Huis Bergh Jan de Beijer GA 1551-657.png|<center>[[Beijer, Jan de|Jan de Beijer]], [[1743]]</center> 
Bestand:A Vogelsang Laag Keppel1911 k h17.jpg|<center>A. Vogelsang, [[1911]]</center>
Bestand:Huis bergh18-07-1919.jpg|<center>[[1919]]</center>
Bestand:P1000637 bewerkt.jpg |<center>[[Tegeltableaus door kunstenaar W. Lenssinck|Tegeltableau]]
Bestand:P1000641bewerkt.jpg|<center>Tegeltableau
</gallery>

==Foto's van voor de brand van 1939 ==
Klik op de foto's voor een vergroting.
<gallery>
Bestand:Kasteel voor de brand van '39.jpg‎ 
Bestand:Kopie van huis bergh plantage - kopie.jpg
Bestand:Huisbergh slot.jpg
Bestand:20 S BCJA.jpg
Bestand:Huis_bergh_3_kl.jpg
Bestand:Huis_Berg_4_kl.jpg
Bestand:Huis_Berg_2_kl.jpg
Bestand:Huis_Bergh_zonder_begr.jpg
Bestand:Poort_Huis_Bergh.jpg|
Bestand:Kopie van huisbergh kleur.jpg
Bestand:Huis_Bergh_ingang_kl.jpg
Bestand:Gezicht_op_kasteel_en_gasthuis_kl.jpg
Bestand:Dam_bij_kasteel_1928_kl.jpg
</gallery>

==Huis Bergh als inspiratie==
[[Bestand:Groot Horloo.jpg|thumb|right|300px|'''Groot Horloo heeft een toren als die van Huis Bergh.]]
De architect Anoul Bouma heeft met enkele mensen Huis Bergh bezocht om inspiratie op te doen voor een nieuwbouwproject in Ermelo, genaamd Kasteel Groot Horloo. In dit complex van eengezinswoningen, gebouwd in [[2010]], zijn de details van een kasteel terug te vinden in de gebruikte bakstenen, de lateien, de deuren, de fontein en de brug. 

Bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Groot_Horloo Groot Horloo]
<br clear=all/>

== Wijngaard Kasteel Huis Bergh ==
Huis Bergh verpacht een perceel van 1,5 hectare tussen de [['s-Heerenbergseweg Stokkum|'s-Heerenbergseweg]] en het [[Nachtegaalslaantje]] aan [[Wijngoed Montferland]]. Dit wijngoed produceert een rode wijn met de naam ''Cuvée Kasteel Huis Bergh''. Deze wijn is op de markt gebracht in een fles met [[Media:Cuvée Kasteel Huis Bergh.png|een etiket]] waarop Huis Bergh is afgebeeld.
==Kaart==
{{#display_map:
51.874318, 6.241125;
 |zoom=17
 |width=500
}}

==Bronnen==
*Van Kavel tot kasteel RTL 4, [[Schuurman, B.C.J.A|Benny Schuurman]]
*Krantenartikel uit [[Graafschapbode|De Graafschapbode]] van 17 augustus 1934

==Externe links==
*[http://www.huisbergh.nl Officiële website Huis Bergh]
*[http://www.youtube.com/watch?v=IQ-aHEk3VmE Video in vogelperspectief op YouTube]

[[Categorie:Graven van den Bergh]] [[Categorie:Havezaten en Kastelen]] [[Categorie:Heek, van]] [[Categorie:Jan de Beijer]]