Polman, Wilhelmus

Polmans inschrijving van 21 februari 1774 in het r.-k. doopboek van Zeddam.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Wilhelmus Polman is soldaat geweest in de Grande Armée van Napoleon Bonaparte. Hij werd geboren in Stokkum en op 2 februari 1774 gedoopt in Zeddam als zoon van Gerard Polman en Gerarda Vos.

In het Franse leger

Polman diende vanaf 4 januari 1796 in het 6e Regiment Infanterie van Linie van de Bataafse Republiek. Op 25 juli 1805 ging hij over naar het 1e Garderegiment Grenadiers, waar hij op 8 mei 1807 werd bevorderd tot korporaal. Inmiddels was in 1806 het Koninkrijk Holland ontstaan, dat in 1810 werd geannexeerd door Frankrijk. Hierna is hij per 1 oktober 1810 overgegaan naar het 2e Garderegiment Grenadiers te Voet van het Franse leger. Polman werd onder nummer 145 ingeschreven in het stamboek van dit regiment. Per 18 mei 1811 werd het regiment omgenummerd in het 3e Garderegiment Grenadiers te Voet.

Polmans signalement was: Lengte: 1 meter en 72 centimeter Gezicht: blozend Voorhoofd: rond Ogen: bruin Neus: gewoon Mond: middelmatig Kin: rond Haar: zwart Wenkbrauwen: zwart

Bij het 3e Garderegiment Grenadiers te Voet dienden ook: Petrus Spies Petrus Vlyschman

Naar Oost-Indië

Polman heeft de omnummering van het 2e naar het 3e Garderegiment Grenadiers te Voet niet meer meegemaakt: al op 22 oktober 1810 was hij scheepgegaan naar Batavia. Bijgevolg heeft hij ook Napoleons Veldtocht naar Rusland in 1812 niet meegemaakt.

Over Polmans belevenissen als militair in Indië is niets bekend, maar zijn uitzending is op zich niet bijzonder. Al sinds de tijd van de VOC werden er militairen naar de bezittingen in de Oost gestuurd om die te verdedigen en uit te breiden. Na het failliet van de VOC in 1798 vervielen haar bezittingen aan de Nederlandse Staat; in 1798 was dat de Bataafse Republiek en vanaf 1806 het Koninkrijk Holland.

Na de annexatie van het Koninkrijk Holland door Frankrijk op 13 juli 1810 werden de Indische bezittingen in feite een Franse kolonie, maar de Engelsen grepen hun kans en bezetten Java in september 1811. Zij bestuurden de kolonie tot de overdracht in 1816 aan het Koninkrijk der Nederlanden. Een erfenis van uit de Britse tijd is dat het verkeer in Indonesië tegenwoordig links rijdt.

In het begin van de negentiende eeuw duurde de zeereis naar Indië zo'n vier maanden. Polman is dus, als hij die zeereis heeft overleefd, nog voor de Britse invasie op Java aangekomen. Of hij in 1811 in Britse dienst is getreden, is niet bekend, laat staan hoelang hij nog militair is gebleven of hoelang hij nog geleefd heeft. Bij de oprichting van het KNIL in 1830 was hij 56 jaar, wat het niet waarschijnlijk maakt dat hij nog in dat leger gediend heeft. Hij is echter wel soldaat in de Oost geweest, of althans in 1810 met dat doel vertrokken.

Bronnen

• Databank Nederlandse militairen in het leger van Napoleon, toegankelijk via Archieven.nl en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie
• Memoires des Hommes. Registres matricules de la Garde impériale et de l'Infanterie de ligne
• Nederlands Indië in de 19e eeuw (Wikipedia)