Walburg van den Bergh

Walburg van den Bergh was het jongste kind van Oswald I van den Bergh en Elisabeth van Meurs.

Haar geboortejaar is niet bekend, maar kan bij benadering worden afgeleid uit:

• Een brief die haar tantes Sophia en Oda, nonnen in het Dominicanessenklooster in Wijk bij Duurstede, in november 1485 aan haar moeder schreven. De tantes vroegen hierin naar de naam van de jongste dochter. Walburg is dus op z'n laatst in 1485 geboren.
• De voorwaarden die haar vader op 16 januari 1495 vastgelegde voor haar huwelijk met Hendrik van Wisch, zoon van Johan van Wisch en Margaretha van Kettler tot Assen. Graaf Oswald bepaalde dat het huwelijk zou plaatsvinden zodra Walburg vijftien jaar oud zou zijn (maar dat zij nu reeds aan haar aanstaande schoonouders werd overgegeven). Walburg was in januari 1495 dus nog geen vijftien jaar, zodat zij op z'n vroegst na januari 1480 geboren kan zijn.

Walburg is dus tussen januari 1480 en november 1485 geboren. Het huwelijk is uiterlijk in 1499 voltrokken, want uit dat jaar is eerste de betaling bekend van een termijn van de Walburgs bruidsschat door graaf Oswald aan de ouders van zijn schoonzoon. Op 14 september 1499 bevestigden zij de ontvangst van honderd Rijnse guldens, op 12 oktober 1500 de ontvangst van tweehonderd malder winterrogge, en op 31 maart 1501 de ontvangst van driehonderd Rijnse guldens. Op 10 september 1510 voldeed Walburg een schuld van 24 Philips-guldens aan een derde persoon, die in mindering werd gebracht op het nog uitstaande bedrag van de bruidsschat. De uitbetaling van een bruidsschat was een zaak van lange adem.

Uit het huwelijk van Walburg en Hendrik zijn twee kinderen bekend:

• Joachim (1499–1544)
• Ermgard (…–1587)

Als Joachims geboortejaar wordt ook vaak 1519 genoemd. Dit is echter het jaar waarin hij het ambt van heer van Wisch actief op zich nam.

De heren van Wisch bezaten slechts de helft van de heerlijkheid Wisch; de andere helft had Walburgs vader in 1486 gekocht. Dit gebied stond sindsdien bekend als Berghs Wisch. Formeel was de heerlijkheid echter niet gesplitst, zodat graaf Oswald en heer Johan het bestuur van Wisch samen moesten uitvoeren. Dit leverde problemen op, maar die werden in 1495 opgelost – toevallig of niet het jaar waarin de huwelijksvoorwaarden voor Walburg en Hendrik werden vastgelegd.

Berghs Wisch zou naar de heren van Wisch terugkeren als er uit het huwelijk van Walburg en Hendrik kinderen geboren zouden worden. Die waren er inderdaad, maar Berghs Wisch is Berghs gebleven. De reden hiervoor is onduidelijk, maar kan verband houden met het feit dat Walburgs echtgenoot nooit heer van zijn helft van Wisch is geweest. Hij stief namelijk al in 1514, drie jaar voor de dood van zijn vader in 1517. Zodoende volgde Walburgs zoon Joachim zijn grootvader op als de nieuwe heer van zijn helft van Wisch. De eerste twee jaar trad Walburg op als regentes. Berghs Wisch bleef zoals gezegd Berghs, maar de opvolgers van graaf Oswald I, de graven Willem III en Oswald II, hadden weer de nodige problemen met Joachim van Wisch. Een van de aanleidingen was dat Frederik van den Bergh, heer van Hedel, overleden in 1513, zijn zus Walburg had onterfd. Dit leidde weer tot een conflict met graaf Oswald II, waarin zij gesteund werd door haar zussen Anna en Machteld.

Walburg werd vrouwe van Wisch toen haar zoon Joachim in 1541 overleed zonder wettig nageslacht na te laten (wel had hij vier buitenechtelijke kinderen). Toen Walburg in 1547 stierf, was haar dochter Ermgard de laatste telg uit het Huis Wisch. Door haar huwelijk met Georg van Limburg Stirum gingen half Wisch en haar overige bezittingen over naar het geslacht Van Limburg Stirum.

De Van Limburg Stirums zijn contact blijven houden met het geslacht Van den Bergh. Twee van Walburgs kleinkinderen waren peetouders van kinderen van Willem IV van den Bergh en Maria van Nassau. Kleinzoon Herman Georg van Limburg Stirum (1540–1574) was peetoom van Magdalena van den Bergh, terwijl zijn zus Anna Maria van Limburg Stirum (±1543–1637) peettante was van Oswald van den Bergh. Herman Georgs vrouw Maria van Hoya (1534–1612) was zelfs twee keer peettante: van Frederik van den Bergh en van Wilhelmina van den Bergh.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 40, 123–125
• R.W. Tadama in Verslag over het oud grafelijk-Berghse archief te 's-Heerenberg, uitgeverij I.A. Nijhoff, Arnhem (1846), blz. 8
• De Graafschapbode van 17 mei 1884 op Delpher
• Archief Huis Bergh:
  • Inventarisnummers 162–164, 314 en 315
  • Inventarisnummer 94, met een transcriptie door mr. A.P. van Schilfgaarde in: Oude aanteekeningen omtrent de heeren en graven van den Bergh, Maandblad van het Genealogisch-Heraldisch Genootschap De Nederlandsche Leeuw, 45ste jaargang (1927), nr. 4, blz. 101–102
  • Regesten 1457, 1544, 1584, 1617, 1787 en 1834
  • Briefregest 1033