Bezant

Een bezant is in de heraldiek een gouden of zilveren schijf op een wapenschild. Het woord bezant is afgeleid van Byzantium, het huidige Istanboel, en was een algemene benaming voor elke munt die niet in West-Europa was geslagen. Er werd dus niet speciaal een Byzantijnse munt mee bedoeld.

De naam bezant is voorbehouden aan schijven met de heraldische kleuren goud (or) en zilver (argent). Deze metalen kunnen volgens de regels van de heraldiek niet op elkaar geplaatst worden (een gouden bezant op een zilveren veld is niet toegestaan), maar alleen op de heraldische kleuren blauw (azuur), rood (keel), groen (sinopel) en zwart (sabel). Schijven in deze kleuren worden geen bezant, maar koek genoemd.

In het graafschap Bergh en de gemeente Bergh komt de bezant op vier wapens voor. Op drie daarvan verwijst de bezant naar Constantinus de Monte, een Armeniër die omstreeks 1120 de eerste heer van Bergh werd en voordien, in de jaren 1096–1099, aan de Eerste Kruistocht had deelgenomen.

1

2

3

4

Het wapen van de graven van Bergh met in de schildzoom negen gouden bezanten. Over het juiste aantal bezanten bestaat onduidelijkheid, zo niet onenigheid. Door de eeuwen varieert het aantal van negen tot wel twintig, afhankelijk van de (opdracht aan de) kunstenaar. De kroon in deze afbeelding is een gravenkroon, maar moet, zoals in de volgende twee afbeeldingen, een markiezenkroon zijn.
Het wapen van de gemeente Montferland. Dit wapen is gelijk aan dat van de graven van Bergh, maar het aantal bezanten is vastgesteld op negen, hoewel John Thoben een lans heeft gebroken voor elf bezanten.
Het wapen van de stad 's-Heerenberg en de voormalige gemeente Bergh heeft drie gouden bezanten.
Het wapen van het geslacht Van Groenen heeft vijf zilveren bezanten op het wapenschild en één zilveren bezant in het helmteken.

Het wapen van de graven van Bergh maakt deel uit van onderstaande wapens. Het aantal bezanten is daar steeds elf (in het wapen van Hohenzollern valt één bezant weg onder het zwart-witte hartschild.)