Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Bureau Wederopbouw Boerderijen
Inleiding
Het Bureau Wederopbouw Boerderijen (BWB) had als taak de meer dan 8.0000 boerderijen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland waren verwoest, te herbouwen. Hierbij werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om een moderne bedrijfsvoering door te voeren. Met inachtneming van het streekeigene werden de gebouwen daarom doelmatiger ontworpen.
Al kort voor en tijdens de meidagen van 1940 hebben Nederlandse militairen in de Grebbelinie ongeveer driehonderd boerderijen in brand gestoken om schootsveld vrij te maken en te voorkomen dat Duitse aanvallers er dekking konden zoeken. Elders in het land zijn in 1940 nog zo'n 250 boerderijen verwoest door oorlogshandelingen of verdwenen doordat ze plaats moesten maken voor vliegvelden.
Vanwege de belangrijke rol van de landbouw in de voedselvoorziening heeft de rijksoverheid al op 15 juli 1940 het BWB opgericht. Het bureau had toen de taak enkele honderden boerderijen te herbouwen, maar na de bevrijding was dat aantal opgelopen tot het al genoemde aantal van meer dan 8.000. Vanaf september 1944, toen de geallieerde troepen Nederland bereikten, zijn met name in Noord-Brabant, Limburg en Gelderland grote aantallen boerderijen door oorlogsgeweld verwoest.
Door de watersnoodramp van 1953 werden onverwacht nog ruim 450 boerderijen aan de taak van het BWB toegevoegd, maar midden jaren vijftig was het werk gedaan en werd het bureau opgeheven.
Het BWB in Bergh
In Bergh zijn onderstaande de boerderijen door het BWB herbouwd. De betrokken eigenaren konden zelf een architect kiezen, maar in de meeste gevallen is die door het BWB aangewezen.
De data in de tabel zijn die waarop de architect de bouwtekening klaar had. In een enkel geval lijkt die niet te kloppen. Zo is de tekening voor de herbouw van het Galgengoed gedateerd op 1 juni 1944, iets meer dan een week nadat er in de nacht van 21 op 22 mei een Britse bommenwerper op was neergestort.
De eigenlijke herbouw van de boerderijen zal steeds enige tijd na de datum van de bouwtekening zijn begonnen.
Plaats | Toenmalig adres | Architect | Datum tekening | Eigenaar |
---|---|---|---|---|
Azewijn | Azewijn 13 | Hemmy Clevis | 1 maart 1954 | J.H. Thus |
Azewijn | Azewijn 48 | A.W.N. Giesen | 1 juni 1954 | Wed. J. Berntsen |
Azewijn | Azewijn 55 | Geert Drexhage | 20 januari 1947 | G.E. Theunissen |
Beek | Heideweg 33 | Hemmy Clevis | 1 november 1943 | G. Ditters-Bode |
's-Heerenberg | Stokkumseweg 7 | J.G. Venhoven | 18 oktober 1951 | T. te Boekhorst |
Klein-Azewijn | Klein-Azewijn 106 | Hemmy Clevis | 17 november 1949 | Th. A. Peters |
Kilder | Wehlseweg 114 | Hemmy Clevis | 1 juni 1944 | P.J.B. von der Linden |
Kilder | Wehlseweg 115 | A.H. Esseveld | 24 juli 1953 | W. Bulsink |
Kilder | ( onbekend) | Hemmy Clevis | 1 mei 1947 | (onbekend) |
Lengel | Lengel 40 | G.F. Graven | 1 december 1948 | H.L. te Wilt |
Stokkum | Stokkum 5 | Hemmy Clevis | (onbekend) | Th.J.H. Harmsen |
Stokkum | Stokkum 90 | J. Gerritsen | 28 oktober 1947 | J. Scheers |
Stokkum | Stokkum 94 | Hemmy Clevis | 10 maart 1949 | Gerardus Th. Bod |
Vinkwijk | Vinkwijk 48 | Hemmy Clevis | 1 december 1948 | M. Tomberg |
Vinkwijk | Vinkwijk 50 | C. Rietveld | 5 december 1952 | F.W. Tangelder |
Zeddam | Ettemastraat 7 | J. Hopman | 7 februari 1952 | H.J. Vriezen |
Zeddam | Groeneweg 4 | Hemmy Clevis | 5 november 1947 | J.B. Rutjes |
Zeddam | Zeddam 138 | Hemmy Clevis | 24 september 1947 | Wed. J. Engelbarts |
Bronnen
- Archief Bureau Wederopbouw Boerderijen
- Meertens Instituut, databank Wederopbouwboerderijen in Nederland