Gademan, Johannus Reinirus

Jan met zijn broers, omstreeks 1950

Johannus Reinirus (Jan) Gademan werd op 27 september 1919 geboren in Beek als zoon van Hendrikus Johannes Gademan en Maria Geertruida Huisman. Zijn ouderlijk huis was Hotel-Café de Roos. Hij had vier zussen en vijf broers. Zijn broers waren Herman, Henk, Wim, Gerrit en Corry Gademan.

Hij was lid van het Sint Jansgilde.

Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog was Gademan kapper in Beek. De Duitsers stuurden hun soldaten naar hem toe om geknipt te worden, waarop hij in 1943 naar Wesel werd gestuurd om daar Duitse militairen te knippen.

In Wesel kwam hij in contact met de verzetsbeweging en al gauw hielp hij joden het land uit te smokkelen. Ook lukte het hem informatie aan Duitse officieren te ontfutselen terwijl hij hen knipte. Na ongeveer een jaar werd zijn verzetswerk ontdekt. Hij werd gevangengenomen en naar het concentratiekamp Buchenwald bij Weimar overgebracht. Ook daar moest hij kapperswerk doen: hij moest medegevangenen kaalscheren.

Toen aan het eind van de oorlog de Amerikaanse troepen naderden, voerde de SS-bewaking een groot deel van de gevangenen, waaronder Gademan, te voet af uit het kamp. De kolonne werd ingehaald door de Amerikanen, die de gevangenen bevrijdden.

Gademan keerde terug naar Nederland. Hij trouwde in 1951 en emigreerde in 1952 met zijn vrouw naar Zuid-Afrika. Daar werden drie kinderen geboren.

Ook in Zuid-Afrika was Gademan kapper. In 1963 kocht hij een kapperszaak in Pietermaritzburg, maar overleed amper drie jaar later, op 10 februari 1966, aan een hartaanval. Hij was 45 jaar oud. Zijn vrouw heeft de kapperszaak daarna nog tot 1970 voortgezet.

Ook zijn jongste broer Corry was kapper. Hij had een kapperszaak in Duitsland.

Gademans Häftlings-Personal-Karte uit Buchenwald

Uit een onbekende Zuid-Afrikaanse krant

Bronnen

• Archieven.nl
• Het Kerspel Beek in de Liemers, blz. 520, 1018
• Het getoonde artikel uit een onbekende Zuid-Afrikaanse krant
• Buchenwald op Wikipedia
• The Witness van 27 maart 2008