Nowee, Johannes Stephanus

Johannes Stephanus Nowee werd op 15 februari 1909 geboren in Arnhem als zoon van Pieter Nowee en Theodora Elisabeth Kroes.
Hij deed aan wedstrijdzwemmen bij de Arnhemse zwem- en poloclub Neptunus.

Dienstplichtig militair

Op 17 juni 1929 werd Nowee als gewoon dienstplichtige ingelijfd bij het 8e Regiment Infanterie (8RI) en werd daar aangewezen voor de opleiding tot onderofficier. In de loop daarvan werd hij op 29 september 1929 bevorderd tot korporaal-titulair en op 12 oktober geëffectueerd in de rang. Op 11 januari 1930 volgde bevordering tot sergeant-titulair, waarna hij op 15 maart 1930 afzwaaide. De volgende dag werd hij geëffectueerd in de rang van sergeant.

Nowee is van 4 tot 23 september 1933 en op 17 en 18 september 1936 op herhaling geweest.

Tandtechniker

Nowee was van beroep tandtechnicus (destijds tandtechniker genoemd) en vestigde zich op 2 december 1933 als zodanig in 's-Heerenberg op het adres B446 (nu Molenpoortstraat 9). In 1934 werd hij lid van Sociëteit De Vriendschap.

Op 9 februari 1935 trouwde hij in het gemeentehuis in 's-Heerenberg met Elisabeth Ida Döring, geboren op 18 november 1914 in Keulen-Nippes (D) als dochter van Albert Friedrich Döring en Emma Hoffman. Nog diezelfde maand, op 25 februari, werd het echtpaar uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemeente Bergh wegens vertrek naar Gendringen, woning 249.

In Gendringen werd een maand later, op 21 maart, dochter Emma Theodora Geertruida geboren. Na ook nog kort in Ulft, woning 185, gewoond te hebben, vertrok het gezin op 4 juni 1937 naar Velp (gem. Rheden), Kerkallee 30a.

Uit De Graafschapbode van 18 december 1933

Uit De Graafschapbode van 8 maart 1935

Mei 1940

In verband met de oorlogsdreiging moest Nowee zich op 1 juni 1939 melden voor militaire dienst bij het 32e Regiment Infanterie (32 RI). Dit was een mobilisabel regiment dat voornamelijk bestond uit reservisten die eerder hun diensttijd hadden vervuld bij 8 RI. Nowee werd ingedeeld bij de 1e compagnie van het 2e bataljon (1-II-32 RI).

32 RI was in de omgeving van Utrecht gestationeerd als onderdeel van de Vesting Holland. Op of rond 10 mei, de dag van de Duitse inval, werd II-32 RI verplaatst naar Rotterdam ter versterking van de troepen daar. Het bataljon kwam daar per trein aan op het Maasstation. Op de zolder van dit station was een mitrailleurpost ingericht, die op 12 mei rond het middaguur bij een luchtaanval een voltreffer kreeg. Hierbij werden zeven militairen gedood, onder wie sergeant Nowee.

De doden werden begraven op het militaire ereveld in Vak P op de Algemene Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam. Nowee rust daar in Graf 25 in Rij 1. Hij heeft een eigen grafsteen, maar hij werd met sergeant E.Th. Coppij en soldaat G.J. Busser in één kist begraven. De overige vier doden van de zolder zijn twee aan twee ook in één kist in dezelfde rij begraven; de soldaten S. Robbemondt en J. Rijndertse in Graf 41 en de soldaten G.J Busser en A. Vrijman in Graf 46. In Vak P liggen 115 Nederlandse militairen, waarvan er 110 in mei 1940 in Rotterdam en omgeving gesneuveld zijn.

Het overlijden van Nowee is pas op 26 maart 1943 in Rotterdam ingeschreven. Als zijn beroep werd vermeld "tandtechniker, alstoen behorende tot het personeel der voormalige Nederlandsche Landmacht". Daarna werd zijn overlijden op 28 mei 1943 in Arnhem ingeschreven, met dezelfde omschrijving van zijn beroep. De formulering "voormalige Nederlandsche Landmacht" moest natuurlijk gebruikt worden, omdat Nederland in 1943 nog door de Duitsers bezet was.

Op 20 juni 1940 stuurde de burgemeester van Arnhem een brief aan de burgemeester van Bergh, waarin eerstgenoemde vroeg om een uittreksel uit de huwelijksakte van Nowee ten behoeve van het weduwenpensioen van diens vrouw.

Zijn nagedachtenis

Op de Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam vond op 26 mei 1951 de onthulling plaats van het monument Vallende man, dat de militairen herdenkt die in mei 1940 zijn gevallen. Op dit monument staan geen namen.

Nowees naam staat op het Monument 8e Regiment Infanterie en in de Erelijst van gevallenen 1940-1945

De vermelding van Nowee (als Nower) op blz. 1380 van de Erelijst van gevallenen 1940-1945

Nowees graf op de Begraafplaats Crooswijk

Bronnen

• Archieven.nl
• Old Ni-js nr. 73, blz. 56
• Op Delpher:
  • Diverse vermeldingen van Nowee als zwemmer in de Arnhemsche Courant
  • De Graafschapbode van 18 december 1933 en 8 maart 1935
• Gemeentearchief Bergh, inventarisnummer 1587 (Stukken betreffende dienstplichtigen, waaronder inzake lotgevallen van militairen uit de gemeente gedurende de meidagen van 1940)
• Oorlogsgravenstichting
• A-dossier van de Oorlogsgravenstichting in het Nationaal Archief
• J.S. Nowee op de website Zuidfront Holland 1940
• Erelijst van gevallenen 1940-1945
• Op Wikipedia:
  • Algemene Begraafplaats Crooswijk
  • monument Vallende man