Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Huis Bergh: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
(Afbeeldingen: scan tekening HBH Peper)
 
(103 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
==Huis Bergh==
+
[[Bestand:Huis_Bergh_s_Heerenberg.jpg|thumb|right|400px|<center>'''Aanzicht vanuit het oosten (vanaf de [[Gravenwal, 's|'s-Gravenwal)]]</center>]]
 +
[[Bestand:IMGP0160.JPG|thumb|right|400px|<center>'''Aanzicht vanuit het westen</center>]]
 +
[[Bestand:Hoofdingang Huis Bergh.JPG|thumb|right|400px|<center>'''De hoofdingang van Huis Bergh</center>]]
 +
[[Bestand:Huis_Bergh_in_de_sneeuw.JPG|thumb|right|400px|<center>'''Aanzicht vanuit het zuidwesten</center>]]
 +
== Bouwgeschiedenis ==
 +
Kasteel '''Huis Bergh''' te [['s-Heerenberg]] is een van de grootste kastelen van Nederland en heeft een bouwgeschiedenis die teruggaat tot het begin van de [[:Categorie:Jaartallen 1100-1199|12e eeuw]]. In een moerassig gebied op de plek waar nu het kasteel staat, is toen waarschijnlijk een kunstmatige heuvel opgeworpen waarop een houten woontoren werd gebouwd. Later, rond [[1240]], werd deze houten constructie vervangen door een tufstenen toren. Resten van deze toren zijn nog te zien in een van de muren van de huidige hoofdburcht. Mogelijk was het [[Hendrik van den Bergh (vierde heer)|Hendrik van den Bergh]] die met deze tufstenen toren een begin heeft gemaakt met het stamslot van de heren en (sinds [[1486]]) graven [[Graven van den Bergh|Van den Bergh]]. Tot dan toe hadden de heren op de [[Motte Montferland]] gewoond.
  
 +
Het kasteel heeft in de loop der eeuwen vele verbouwingen en uitbreidingen ondergaan. De belangrijkste thans nog bestaande delen dateren uit de [[:Categorie:Jaartallen 1300-1399|14e]], [[:Categorie:Jaartallen 1400-1499|15e]] en [[:Categorie:Jaartallen 1600-1699|17e eeuw]]. In de beginfase van de [[Tachtigjarige Oorlog]], de tijd van [[Willem IV van den Bergh|graaf Willem IV]] en zijn vrouw [[Maria van Nassau]], heeft Huis Bergh veel te lijden gehad. Rond [[1600]] werd begonnen met de herbouw, waarbij het kasteel zijn huidige aanzien kreeg. De hoofdburcht kreeg een extra verdieping en werd aan de noordoostkant uitgebreid, waarmee de regelmatige achtkantige vorm verdween.
  
'''Huis Bergh''' te [['s-Heerenberg]] behoort tot de grootste kastelen van Nederland. De bouwgeschiedenis ervan gaat terug tot de 13de eeuw. De belangrijkste thans nog bestaande delen dateren uit de 14de, 15de en 17de eeuw. In de beginfase van de [[Tachtigjarige Oorlog]] had het Huis Bergh veel te lijden. In die tijd leefde op Huis Bergh ook [[Maria van Nassau]], de zus van [[Willem van Oranje]] en echtgenote van [[Graaf Willem IV|Willem van den Bergh]].  
+
Aan het eind van de 17e eeuw heeft [[Oswald III van den Bergh|graaf Oswald III]] het poortgebouw naar de hoofdburcht laten bouwen. De steenhouwer Jan Rendelers uit Coesfeld in [[Westfalen]] heeft toen een aantal verfraaiingen van Baumberger zandsteen gemaakt. Hiertoe behoren de [[wapenleeuwen]] voor de hoofdpoort, de [[Herculeszuilen]], die uiteindelijk in de [[Nieuwe Gaarde]] een plaats hebben gevonden, en de balustrade van het bordes voor de hoofdingang met de bijbehorende deuromlijsting. In die omlijsting zijn boven de deur het [[Chronogram#De_chronogrammen_van_graaf_Oswald_III|chronogram]]<br><center>''<font color="red">D</font>eo fa<font color="red">V</font>ente Os<font color="red">VV</font>a<font color="red">LDV</font>s et <font color="red">L</font>eopo<font color="red">LDI</font>na e<font color="red">X</font>str<font color="red">VX</font>er<font color="red">V</font>nt''<br>en de wapens de graven [[Wapen van de graven van Bergh|van Bergh]] en [[Wapen van de graven van Oostfriesland-Rietberg|van Oostfriesland-Rietberg]] aangebracht.</center>
  
In [[1735]] [[Brand|brandde]] het geheel uit.  Tijdens de [[Grote Kasteel brand Huis Bergh 1939|grote kasteelbrand van woensdag 15 maart 1939]] werd een groot deel van het huis voor de tweede keer door [[brand]] verwoest. Dankzij de hulp van de plaatselijke bevolking kon echter veel van de inventaris worden gered. Nog in hetzelfde jaar begon de wederopbouw, die in de herfst van [[1941]] werd voltooid.
+
In het begin van [[:Categorie:Jaartallen 2000-2099|deze eeuw]] zijn de balustrade en de deuromlijsting vervangen door replica's van Bentheimer zandsteen. De restaurateurs hebben hierbij een keuze moeten maken. Baumberger zandsteen behoudt zijn kleur, maar is zachter en slijt harder dan Bentheimer zandsteen. Een nadeel van Bentheimer zandsteen is echter dat het bruin verkleurt. Aangezien de vernieuwingen tot in de 25e eeuw moeten meegaan, is gekozen voor Bentheimer zandsteen. Na de restauratie was op Huis Bergh van 20 april [[2018]] tot 1 mei [[2019]] de tentoonstelling ''Ongekend ornament – Baumberger zandsteen op Huis Bergh'' te zien.
  
 +
== Bewoningsgeschiedenis ==
 +
Huis Bergh werd eeuwenlang bewoond door de heren en graven Van den Bergh. [[Frans Willem van Hohenzollern-Bergh|Graaf Frans Willem]] was de laatste die er echt gewoond heeft. Hij verhuisde na de brand van 1735 met zijn gezin naar het kasteel in [[Boxmeer]], dat toen [[Berghse bezittingen|Berghs bezit]] was. Na de herbouw van Huis Bergh was zijn moeder, [[Johanna Catharina Victoria van Montfort-Tettnang|vorstin-weduwe Johanna van Montfort]], waarschijnlijk het laatste lid van de grafelijke familie dat er nog gewoond heeft.
  
 +
Met het overlijden van [[Johanna Josepha van Hohenzollern-Bergh]] in [[1787]] stierf het geslacht [[Graven Van den Bergh#Huis Hohenzollern-Bergh|Hohenzollern-Bergh]] uit en kwam Huis Bergh door vererving in het bezit van de vorsten van [[Graven Van den Bergh#Huis Hohenzollern-Sigmaringen|Hohenzollern-Sigmaringen]]. Slechts enkele van hen hebben Huis Bergh bezocht, maar geen van allen heeft er gewoond. In hun tijd is het kasteel voor meerdere doeleinden in gebruik geweest.
  
<gallery>
+
Van [[1799]] tot [[1842]] was er [[Seminarie in 's-Heerenberg|een grootseminarie]] gevestigd. Nadien heeft Diderik Jacob Adrianus Albertus van Lawick van Pabst, een gepensioneerde legerkapitein, het kasteel tot [[1862]] als woning gehuurd.
Afbeelding:Huis_Bergh_s_Heerenberg.jpg|Huis Bergh
+
 
Afbeelding:IMGP0160.JPG|Huis Bergh anno 2007. Foto: Anton Welling jr.
+
Geleidelijk aan raakte Huis Bergh in verval. De redding kwam in [[1912]] toen [[Heek, Dr Jan Herman van|Jan Herman van Heek]] het kasteel met bijbehorend land en bezittingen kocht van [[Willem van Hohenzollern|Willem, vorst van Hohenzollern]] en laatste graaf van Bergh. Van Heek herstelde het kasteel in zijn oude glorie en bracht er een grote [[Kunstverzameling Huis Bergh|kunstverzameling]] bijeen. Helaas werd zijn werk tijdelijk tenietgedaan door de grote brand van 1939.
Bestand:Huis Bergh en kapel.JPG|Huis Bergh voor de brand in 1939.
+
 
Bestand:Kasteel voor de brand van '39.jpg|Ingang Huis Bergh voor de brand in '39, Benny‎
+
In [[1946]] droeg Van Heek zijn bezit over aan de [[Stichting Huis Bergh]].
 +
 
 +
In [[2012]] verscheen ter gelegenheid van de honderste verjaardag van de verkoop [[Het oude kasteel herleefde]].
  
</gallery>
+
== Rijksmomument ==
In [[1912]] werden het Huis Bergh en alle [[Huis Bergh Bezittingen|bijbehorende bezittingen]] eigendom van de heer [[Heek, Dr Jan Herman van|Jan Herman van Heek]], een industrieel uit Enschede. Hij richtte het kasteel in met een zeer bijzondere kunstcollectie. In [[1946]] droeg hij zijn eigendom over aan de [[Stichting Huis Bergh]].
+
Huis Bergh is dinds 1 december [[2003]] een [[Monumenten|rijksmonument]] en vormt een van de vijf onderdelen van het rijksmonumentencomplex [[Hof van Bergh]]. De andere onderdelen van dit complex zijn de [[wapenleeuwen]] voor de hoofdpoort, de [[Plantage]], de [[Nieuwe Gaarde]] en de [[Kaatsbaan]].
  
==Verkoop Huis Bergh==
+
== Twee grote branden ==
In de ''Nieuwe Amsterdamsche Courant'' van woensdag 9 juni [[1875]] stond de linker advertentie over de verkoop van Huis Bergh en het bijbehorende landgoed. Op 18 juni meldde het ''Algemeen Handelsblad'' (rechts) al dat de verkoop niet doorging.
+
Op de voorburcht hebben meer gebouwen gestaan dan er nu nog zijn, maar de hoofdburcht is na het begin van de 18e eeuw niet meer wezenlijk veranderd. De veranderingen die het kasteel sindsdien nog heeft ondergaan, zijn aangebracht tijdens de herstelwerkzaamheden na de [[Brand|branden]] van [[1735]] en [[1939]].
  
[[Bestand:Verkoopkasteel 1875 wo 9 juni.JPG|200px|thumb|left]]  
+
Lees meer over deze branden op de pagina's:
[[Bestand:Huis Bergh niet verkocht 18750618 AH.jpg|400px|thumb|]]
+
*[[Brand Huis Bergh 1735]]
 +
*[[Brand Huis Bergh 1939]]
  
<br clear="all"/>
+
== Koninklijk bezoek ==
==Gedenksteen 1937==
+
Huis Bergh heeft meermaals [[koninklijk bezoek]] gehad:
 +
*[[1853]]: [[Bezoek Prins van Oranje (1853)|De Prins van Oranje]]
 +
*[[1916]]: [[Bezoek prins Hendrik (1916)|Prins Hendrik]]
 +
*[[1948]]: [[Bezoek Prins Bernhard (1948)|Prins Bernhard]]
 +
*[[1996]]: [[Bezoeken Prins Claus|Prins Claus]]
  
Deze gedenksteen is aan de heer [[Heek, Dr Jan Herman van|Jan Herman van Heek]] aangeboden, door de gemeente Bergh ter eren van zijn 25 jarig jubileum te 's-Heerenberg.
+
==Slotpoort met en zonder dam==
 +
Op bladzijde 129 van ''Het Huis Bergh'' door [[Schilfgaarde, Mr. Anthonie Paul van|Mr. A.P. van Schilfgaarde]] staat geschreven dat de brug in [[1568]] een tochtbrugge dus ophaalbrug  was. Ze is in [[1881]] afgebroken en door een dam vervangen. In [[1941]] is de dam weer afgegraven en vervangen door een nieuwe brug. Een jaar eerder was ter hoogte van de [[Herculeszuilen]] al een dam afgegraven en vervangen door een brug.
  
[[Bestand:Kopie van Huldiging den Heer Jan van Heek 25 jaar Huis Bergh.jpg|400px|thumb|left]]  
+
<gallery>
 +
Bestand:Beide de poorten met brug, eind 1800, foto 64 schilfgaarde.jpg|<center>Eind [[:Categorie:Jaartallen 1800-1899|19e eeuw]] ‎
 +
Bestand:Slotpoort met oude huisjes op de achtergrond.jpg|De [[Sint-Theresia-Stichting|Theresia Stichting]] moest nog gebouwd worden. Uitgever:<br>  [[Schuurman, Gerhardus Wilhelmus|G.W. Schuurman]]
 +
Bestand:Slotpoort met dam.jpeg ‎
 +
Bestand:1380260 641023392604987 1888530681 n (2).jpg|<center>Slotpoort met coniferen</center>
 +
</gallery>
 +
<gallery>
 +
Bestand:18-10-1928 Haagsche courant.jpeg|<center>18 oktober 1928</center>
 +
Bestand:1937.jpg |Bezoek Huis Bergh 1937|<center>1937<br>Bron:<br>Varsseveld Vroeger</center>
 +
Bestand:Slotpoort met Hek.jpg
 +
Bestand:Ontgraven wal kasteel.jpg|<center>1940<br>Ontgraven van de dam bij de Herculeszuilen.</center>
 +
Bestand:Kasteel Huis Bergh Gezicht op Elten.jpg| De doorgang naar de tuinen en het gezicht op Hoog-Elten.
 +
</gallery>
  
<br clear="all"/>
+
== Eerdere verkoopplannen ==
 +
De vorsten van Hohenzollern waren al lang voor 1912 van plan hun bezittingen in Nederland te verkopen. Zoals uit onderstaande krantenknipsels blijkt, had zich in [[1875]] een gegadigde gemeld, maar ging de verkoop niet door.
  
Advertentie komt uit '''de officieele Kerklijst voor Bergh''', Zondag 15 Augustus 1937, 17e jaargang no 33, gedrukt bij [[Drukkerij Verwaaijen| drukkerij Verwaijen]] Oudste Poort 1 te 's-Heerenberg, telefoon 292, oplage 2000, verspreidings gebied Azewijn, Beek,'s-Heerenberg, Kilder, Stokkum, Wijnbergen en Zeddam enz.
+
{|
<br clear="all"/>
+
|- valign=top
 +
|[[Bestand:Verkoopkasteel 1875 wo 9 juni.JPG|400px|thumb|'''Uit de ''Nieuwe Amsterdamsche Courant'' van woensdag 9 juni [[1875]]]]  
 +
|[[Bestand:Huis Bergh niet verkocht 18750618 AH.jpg|400px|thumb|'''Uit het ''Algemeen Handelsblad'' van 18 juni 1875]]
 +
|}
  
==Huis Bergh als inspiratie==
+
== Afbeeldingen ==
 +
Klik op onderstaande afbeeldingen voor een vergroting.
 +
<gallery>
 +
Bestand:Huisbergh_0765.jpg|omstreeks 1600
 +
Bestand:Huisbergh_0764.jpg|[[1731]]
 +
Bestand:Huisbergh_0763.jpg|
 +
Bestand:BI-1897-387-B-62(R) Huis Bergh.jpg|<center>[[Haen, Abraham de|Abraham de Haen]], [[1731]]</center>
 +
Bestand:Huis Bergh Jan de Beijer GA 1551-657.png|<center>[[Beijer, Jan de|Jan de Beijer]], [[1743]]</center>
 +
Bestand:A Vogelsang Laag Keppel1911 k h17.jpg|<center>A. Vogelsang, [[1911]]</center>
 +
Bestand:Huis bergh18-07-1919.jpg|<center>[[1919]]</center>
 +
Bestand:Kasteel bergh 's-Heerenberg.jpg|<center>[[Pieck, Anton|Anton Pieck]]</center>
 +
Bestand:Paneel Huisbergh in de Stamvaderzaal  Schloss Hohenzollern.jpg|thumb|400px|<center>Huis Bergh in de ''Ahnensaal''<br>van Slot [[Sigmaringen]]<br>Foto E. Kreupeling</center>
 +
Bestand:Chateau 's-Heerenberg.jpg|<center>Pentekening uit het boek Histoire de la Souveraineté 's-Heerenberg par C.A.Serrure, Advocate à la Cour de Grand 1860
 +
Bestand:P1000637 bewerkt.jpg |<center>[[Tegeltableaus door kunstenaar W. Lenssinck|Tegeltableau]]
 +
Bestand:P1000641bewerkt.jpg|<center>Tegeltableau
 +
Bestand:Huis Bergh - HBH Peper 1977.jpg|Pentekening van H.B.H. Peter uit 11977
 +
</gallery>
  
Anoul Bouman, architect heeft met anderen het Huis Bergh bezocht en dit gebruikt als inspiratie voor een nieuwbouw projekt in Ermelo, 
 
genaamd '''Kasteel Groot Hoorlo'''
 
  
De details van een kasteel vind men er terug in de lateien, baksteen, deuren, fontein en brug.
 
  
Ook de solide toren in zijn eenvoud zoals die in 's-Heerenberg is kan men niet omheen.
+
  
Het zijn eensgezinswoningen en het geheel doet denken aan een kasteel. (Huis Bergh)
+
==Foto's van voor de brand van 1939 ==
 +
Klik op de foto's voor een vergroting.
 +
<gallery>
 +
Bestand:Screenshot 20200816-210601 Facebook.jpg|Huis Bergh door<br>JC Greire jr.
 +
Bestand:Kasteel voor de brand van '39.jpg‎
 +
Bestand:Kopie van huis bergh plantage - kopie.jpg|Huis Bergh vanuit het westen voor 1912. Bron [[Het oude kasteel herleefde]].
 +
Bestand:Huisbergh slot.jpg
 +
Bestand:20 S BCJA.jpg
 +
Bestand:Huis_bergh_3_kl.jpg
 +
Bestand:Huis_bergh_binnenplaats_voor_1939.jpg|<center>mei 1891</center>
 +
Bestand:Huis_Berg_4_kl.jpg
 +
Bestand:Huis_Berg_2_kl.jpg
 +
Bestand:Huis_Bergh_zonder_begr.jpg
 +
Bestand:Poort_Huis_Bergh.jpg|
 +
Bestand:Kopie van huisbergh kleur.jpg
 +
Bestand:Huis_Bergh_ingang_kl.jpg
 +
Bestand:Gezicht_op_kasteel_en_gasthuis_kl.jpg
 +
Bestand:Dam_bij_kasteel_1928_kl.jpg
 +
Bestand:-1937.jpg|Bezoek Huis Bergh 1937|Zwitserse Bürgerverein,<br>1937. Bron:<br>Varsseveld Vroeger
  
+
</gallery>
  
 +
==Huis Bergh als inspiratie==
 +
[[Bestand:Groot Horloo.jpg|thumb|right|300px|'''Groot Horloo heeft een toren als die van Huis Bergh.]]
 +
De architect Anoul Bouma heeft met enkele mensen Huis Bergh bezocht om inspiratie op te doen voor een nieuwbouwproject in Ermelo, genaamd Kasteel Groot Horloo. In dit complex van eengezinswoningen, gebouwd in [[2010]], zijn de details van een kasteel terug te vinden in de gebruikte bakstenen, de lateien, de deuren, de fontein en de brug.
  
<br clear="all"/>
+
Bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Groot_Horloo Groot Horloo]
==Adres==
+
<br clear=all/>
Hof van Bergh 8<br>
 
7040 AD  's-Heerenberg<br>
 
Telefoon: 0314-661281<br>
 
Telefax: 0314-663830<br>
 
  
 +
== Wijngaard Kasteel Huis Bergh ==
 +
Huis Bergh verpacht een perceel van 1,5 hectare tussen de [['s-Heerenbergseweg Stokkum|'s-Heerenbergseweg]] en het [[Nachtegaalslaantje]] aan [[Wijngoed Montferland]]. Dit wijngoed produceert een rode wijn met de naam ''Cuvée Kasteel Huis Bergh''. Deze wijn is op de markt gebracht in een fles met [[Media:Cuvée Kasteel Huis Bergh.png|een etiket]] waarop Huis Bergh is afgebeeld.
  
 
==Kaart==
 
==Kaart==
<googlemap lat="51.874318" lon="6.241125" zoom="17"></googlemap>
+
{{#display_map:
 +
51.874318, 6.241125;
 +
|zoom=17
 +
|width=500
 +
}}
 +
 
 
==Bronnen==
 
==Bronnen==
Van Kavel tot kasteel RTL 4, [[Schuurman, B.C.J.A|Benny Schuurman]]
+
*[http://www.cobouw.nl/bouwbreed Cobouw - Bouwbreed], nieuwsbericht van 25 juni 1999
 +
*Van Kavel tot kasteel RTL 4, [[Schuurman, B.C.J.A|Benny Schuurman]]
 +
*Krantenartikel uit [[Graafschapbode|De Graafschapbode]] van 17 augustus 1934
  
 
==Externe links==
 
==Externe links==
[http://www.huisbergh.nl/ Huis Bergh]
+
*[http://www.huisbergh.nl Officiële website Huis Bergh]
 +
*[https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/526787 Monumentenregister], monumentnummer 526787
 +
*[http://www.youtube.com/watch?v=IQ-aHEk3VmE Video in vogelperspectief op YouTube]
  
{{Onderwerp|Huis Bergh tentoonstellingen|Graven}}
+
[[Categorie:Graven van den Bergh]] [[Categorie:Havezaten en Kastelen]] [[Categorie:Heek, van]] [[Categorie:Jan de Beijer]] [[Categorie:Abraham de Haen]] [[Categorie:Anton Pieck]][[Categorie:Rijksmonumenten 's-Heerenberg]] [[Categorie:'s-Heerenberg Hof van Bergh|Hof van Bergh]]

Huidige versie van 28 apr 2024 om 16:29

Aanzicht vanuit het oosten (vanaf de 's-Gravenwal)
Aanzicht vanuit het westen
De hoofdingang van Huis Bergh
Aanzicht vanuit het zuidwesten

Bouwgeschiedenis

Kasteel Huis Bergh te 's-Heerenberg is een van de grootste kastelen van Nederland en heeft een bouwgeschiedenis die teruggaat tot het begin van de 12e eeuw. In een moerassig gebied op de plek waar nu het kasteel staat, is toen waarschijnlijk een kunstmatige heuvel opgeworpen waarop een houten woontoren werd gebouwd. Later, rond 1240, werd deze houten constructie vervangen door een tufstenen toren. Resten van deze toren zijn nog te zien in een van de muren van de huidige hoofdburcht. Mogelijk was het Hendrik van den Bergh die met deze tufstenen toren een begin heeft gemaakt met het stamslot van de heren en (sinds 1486) graven Van den Bergh. Tot dan toe hadden de heren op de Motte Montferland gewoond.

Het kasteel heeft in de loop der eeuwen vele verbouwingen en uitbreidingen ondergaan. De belangrijkste thans nog bestaande delen dateren uit de 14e, 15e en 17e eeuw. In de beginfase van de Tachtigjarige Oorlog, de tijd van graaf Willem IV en zijn vrouw Maria van Nassau, heeft Huis Bergh veel te lijden gehad. Rond 1600 werd begonnen met de herbouw, waarbij het kasteel zijn huidige aanzien kreeg. De hoofdburcht kreeg een extra verdieping en werd aan de noordoostkant uitgebreid, waarmee de regelmatige achtkantige vorm verdween.

Aan het eind van de 17e eeuw heeft graaf Oswald III het poortgebouw naar de hoofdburcht laten bouwen. De steenhouwer Jan Rendelers uit Coesfeld in Westfalen heeft toen een aantal verfraaiingen van Baumberger zandsteen gemaakt. Hiertoe behoren de wapenleeuwen voor de hoofdpoort, de Herculeszuilen, die uiteindelijk in de Nieuwe Gaarde een plaats hebben gevonden, en de balustrade van het bordes voor de hoofdingang met de bijbehorende deuromlijsting. In die omlijsting zijn boven de deur het chronogram
Deo faVente OsVVaLDVs et LeopoLDIna eXstrVXerVnt
en de wapens de graven van Bergh en van Oostfriesland-Rietberg aangebracht.

In het begin van deze eeuw zijn de balustrade en de deuromlijsting vervangen door replica's van Bentheimer zandsteen. De restaurateurs hebben hierbij een keuze moeten maken. Baumberger zandsteen behoudt zijn kleur, maar is zachter en slijt harder dan Bentheimer zandsteen. Een nadeel van Bentheimer zandsteen is echter dat het bruin verkleurt. Aangezien de vernieuwingen tot in de 25e eeuw moeten meegaan, is gekozen voor Bentheimer zandsteen. Na de restauratie was op Huis Bergh van 20 april 2018 tot 1 mei 2019 de tentoonstelling Ongekend ornament – Baumberger zandsteen op Huis Bergh te zien.

Bewoningsgeschiedenis

Huis Bergh werd eeuwenlang bewoond door de heren en graven Van den Bergh. Graaf Frans Willem was de laatste die er echt gewoond heeft. Hij verhuisde na de brand van 1735 met zijn gezin naar het kasteel in Boxmeer, dat toen Berghs bezit was. Na de herbouw van Huis Bergh was zijn moeder, vorstin-weduwe Johanna van Montfort, waarschijnlijk het laatste lid van de grafelijke familie dat er nog gewoond heeft.

Met het overlijden van Johanna Josepha van Hohenzollern-Bergh in 1787 stierf het geslacht Hohenzollern-Bergh uit en kwam Huis Bergh door vererving in het bezit van de vorsten van Hohenzollern-Sigmaringen. Slechts enkele van hen hebben Huis Bergh bezocht, maar geen van allen heeft er gewoond. In hun tijd is het kasteel voor meerdere doeleinden in gebruik geweest.

Van 1799 tot 1842 was er een grootseminarie gevestigd. Nadien heeft Diderik Jacob Adrianus Albertus van Lawick van Pabst, een gepensioneerde legerkapitein, het kasteel tot 1862 als woning gehuurd.

Geleidelijk aan raakte Huis Bergh in verval. De redding kwam in 1912 toen Jan Herman van Heek het kasteel met bijbehorend land en bezittingen kocht van Willem, vorst van Hohenzollern en laatste graaf van Bergh. Van Heek herstelde het kasteel in zijn oude glorie en bracht er een grote kunstverzameling bijeen. Helaas werd zijn werk tijdelijk tenietgedaan door de grote brand van 1939.

In 1946 droeg Van Heek zijn bezit over aan de Stichting Huis Bergh.

In 2012 verscheen ter gelegenheid van de honderste verjaardag van de verkoop Het oude kasteel herleefde.

Rijksmomument

Huis Bergh is dinds 1 december 2003 een rijksmonument en vormt een van de vijf onderdelen van het rijksmonumentencomplex Hof van Bergh. De andere onderdelen van dit complex zijn de wapenleeuwen voor de hoofdpoort, de Plantage, de Nieuwe Gaarde en de Kaatsbaan.

Twee grote branden

Op de voorburcht hebben meer gebouwen gestaan dan er nu nog zijn, maar de hoofdburcht is na het begin van de 18e eeuw niet meer wezenlijk veranderd. De veranderingen die het kasteel sindsdien nog heeft ondergaan, zijn aangebracht tijdens de herstelwerkzaamheden na de branden van 1735 en 1939.

Lees meer over deze branden op de pagina's:

Koninklijk bezoek

Huis Bergh heeft meermaals koninklijk bezoek gehad:

Slotpoort met en zonder dam

Op bladzijde 129 van Het Huis Bergh door Mr. A.P. van Schilfgaarde staat geschreven dat de brug in 1568 een tochtbrugge dus ophaalbrug was. Ze is in 1881 afgebroken en door een dam vervangen. In 1941 is de dam weer afgegraven en vervangen door een nieuwe brug. Een jaar eerder was ter hoogte van de Herculeszuilen al een dam afgegraven en vervangen door een brug.

Eerdere verkoopplannen

De vorsten van Hohenzollern waren al lang voor 1912 van plan hun bezittingen in Nederland te verkopen. Zoals uit onderstaande krantenknipsels blijkt, had zich in 1875 een gegadigde gemeld, maar ging de verkoop niet door.

Uit de Nieuwe Amsterdamsche Courant van woensdag 9 juni 1875
Uit het Algemeen Handelsblad van 18 juni 1875

Afbeeldingen

Klik op onderstaande afbeeldingen voor een vergroting.


Foto's van voor de brand van 1939

Klik op de foto's voor een vergroting.

Huis Bergh als inspiratie

Groot Horloo heeft een toren als die van Huis Bergh.

De architect Anoul Bouma heeft met enkele mensen Huis Bergh bezocht om inspiratie op te doen voor een nieuwbouwproject in Ermelo, genaamd Kasteel Groot Horloo. In dit complex van eengezinswoningen, gebouwd in 2010, zijn de details van een kasteel terug te vinden in de gebruikte bakstenen, de lateien, de deuren, de fontein en de brug.

Bron: Groot Horloo

Wijngaard Kasteel Huis Bergh

Huis Bergh verpacht een perceel van 1,5 hectare tussen de 's-Heerenbergseweg en het Nachtegaalslaantje aan Wijngoed Montferland. Dit wijngoed produceert een rode wijn met de naam Cuvée Kasteel Huis Bergh. Deze wijn is op de markt gebracht in een fles met een etiket waarop Huis Bergh is afgebeeld.

Kaart

Bezig met het laden van de kaart...

Bronnen

Externe links